جهانی شدن اقتصاد و تاثیر آن بر ساختار فضایی و اقتصادی کلانشهرها مطالعه تطبیقی: کلانشهرهای تهران، استانبول

فرآیند جهانی شدن با یکپارچه ساختن بسیاری از اقتصادهای ملی سبب به وجود آمدن اقتصادی جهانی و شبکه­ای از شهرهای جهانی شده است. کلانشهرها برای بقاء در چنین فضای رقابتی نیازمند ارتقای رقابت­پذیری و توسعه زیرساخت­ها، ظرفیت­ها و توانمندی­های متناسب می­باشند. لذا سنجش جایگاه کلانشهرها و تعیین نقش آنها در اقتصاد جهانی می­تواند در برنامه­ریزی برای بهبود جایگاه آن­ها در جهانی رقابت گرا موثر واقع شود. بدین منظور این پژوهش به مقایسه عملکرد دو کلانشهر تهران و استانبول در فرآیند جهانی شدن و همچنین تآثیرات این فرآیند بر ساختار فضایی آنها پرداخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و تحلیل داده­ها بر مبنای تحلیل ثانویه می­باشد. نتایج پژوهش گویای آن است که در بررسی عملکرد اقتصادی، بیشترین اختلاف میان شاخص­ میزان فعالیت شرکت­ها با سرمایه خارجی و کمترین آن مربوط به ضریب نفوذ اینترنت می­باشد. بررسی ساختار فضایی در دو شاخص چند هسته­ای شدن مناطق داخلی کلانشهر و جذب سرمایه در ابرپروژه­های شهری گویای تغییرات در ساختار فضایی کلانشهر تهران است. اما ساختار فضایی کلانشهر استانبول در تمامی شاخص­های مورد بررسی دگرسانی­هایی را تجربه نموده است. در نهایت می­توان گفت که در تمامی شاخص­های نمایانگر نقش کلانشهر در اقتصادی جهانی، عملکرد استانبول از تهران مناسب­تر بوده و در کلانشهر تهران تغییرات به صورت محدود رخ داده است. این در حالی است که کلانشهر استانبول بر مبنای بایستگی­های اقتصاد جهانی به صورت اجتناب ناپذیر، بازساخت فضایی و اقتصادی را تجربه می­کند.